Tytuł projektu:

Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach górskich – kontynuacja (MRG3)

Podmioty realizujące projekt:

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe reprezentowane przez CKPŚ
42 nadleśnictwa z terenu RDLP Kraków, RDLP Katowice, RDLP Wrocław, RDLP Krosno
Partnerzy projektu: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centrum Ochrony Mokradeł

Okres realizacji:

2024-2028

Cel główny projektu:

Wzmocnienie odporności górskich ekosystemów leśnych na zagrożenia związane ze zmianami klimatu poprzez realizację do końca 2028 r. kompleksowych działań retencyjnych i przeciwerozyjnych ukierunkowanych na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków naturalnych zjawisk/procesów klimatycznych takich jak susze i pożary, powodzie i podtopienia, intensywne lub długotrwałe opady atmosferyczne, ekstremalne przepływy wód w korytach, spływy powierzchniowe, niszczące działanie wód wezbraniowych.

Cele szczegółowe:

Rozwój systemów małej retencji poprzez wykonanie obiektów i kompleksowych zadań gromadzących wodę do końca 2028 r.
Rozwój systemów związanych z przeciwdziałaniem zbyt intensywnym spływom powodującym nadmierną erozję wodną na terenach górskich poprzez wykonanie obiektów do końca 2028 r.

W Projekcie wyznaczono również dodatkowe cele związane z działaniami edukacyjnymi oraz monitoringiem tj.:

Wzrost wiedzy nt. wpływu małej retencji wodnej na środowisko poprzez opracowanie metodologii oceny wpływu na podstawie monitoringu środowiska wybranych zadań do 2028 r.
Zwiększenie efektywności działań w zakresie adaptacji do zmian klimatu poprzez opracowanie dobrych praktyk realizacji działań retencyjnych do końca roku 2028.
Podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez realizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 500 uczestników do końca 2028 r.

Planowane działania:

W ramach projektu będą realizowane inwestycje łączące przyjazne środowisku metody techniczne i biotechniczne, m.in. związane z:

    budową, przebudową lub odbudową zbiorników małej retencji i zbiorników suchych;
    budową, przebudową lub odbudową małych urządzeń piętrzących (zastawki, małe progi, przetamowania) na kanałach i rowach w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych, przywracania funkcji obszarów mokradłowych i ich ochrony oraz odtwarzanie terenów zalewowych;
    budową, przebudową lub odbudową  niedostosowanych do wód wezbraniowych obiektów hydrotechnicznych (mostów, przepustów, brodów);
    zabudową przeciwerozyjną dróg, szlaków zrywkowych oraz zabezpieczeniem obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej związanej z gwałtownymi opadami (m.in. wodospusty, płotki drewniane, dylowanki, kaszyce, narzut kamienny).

Projekt stanowi kontynuację działań realizowanych przez Lasy Państwowe w ramach projektów współfinansowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 i 2014-2020.

Planowane rezultaty projektu:

W projekcie planuje się wykonanie łącznie 628 sztuk obiektów i kompleksowych zadań (wskaźnik produktu), osiągnięcie pojemności obiektów małej retencji o wartości 358 tys. m3 (wskaźnik produktu) oraz osiągnięcie objętości obiektów małej retencji w wartości 280 tys. m3 (wskaźnik rezultatu).

 
Planowana wartość projektu:

    Całkowity koszt realizacji projektu: 302 880 000 zł
    Kwota wydatków kwalifikowalnych: 239 200 000 zł
    Kwota dofinansowania z UE: 190 666 320 zł

W Nadleśnictwie Wisła projekt MRG3 obejmuje:
- budowę 3350 metrów dylowanek w leśnictwach: Gańczorka, Beskidek, Olza, Zapowiedź, Malinka oraz Czarne;
oraz
- przebudowę trzech brodów kamiennych na potoku stanowiących ciągłość istniejących szlaków zrywkowych w leśnictwach Przysłup oraz Czarne.

Adaptacja górska 2016-2023 r.

Nazwa projektu: Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach górskich
Planowany okres realizacji: 2016-2023 r.
Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe
Celem projektu jest wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu w górskich ekosystemach leśnych. Podjęte działania będą ukierunkowane na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków zjawisk naturalnych takich jak: niszczące działanie wód wezbraniowych, powodzie i podtopienia, susza i pożary.
Cel główny projektu zostanie osiągnięty poprzez realizację kompleksowych działań dotyczących zabezpieczenia lasów przed kluczowymi zagrożeniami związanymi ze zmianami klimatycznymi. Obejmą one rozwój systemów małej retencji oraz przeciwdziałanie nadmiernej erozji wodnej na terenach górskich.
Cele uzupełniające:

• odbudowa cennych ekosystemów naturalnych, a tym samym pozytywny wpływ na ochronę różnorodności biologicznej;
• ocena skutków przyrodniczych wykonywanych zadań realizowana poprzez prowadzenie monitoringu porealizacyjnego wybranych zadań adaptacyjnych. Monitoring będzie obejmował również kontynuację monitoringu wykonanego w ramach projektu małej retencji górskiej zrealizowanego w ramach POIiŚ 2007-2013, co pozwoli na uzyskanie cennych danych z wielolecia.

Nadleśnictwa zaangażowane w realizację projektu będą realizować inwestycje związane z:

• budową, przebudową lub odbudową zbiorników małej retencji i zbiorników suchych;
• budową, przebudową lub odbudową małych urządzeń piętrzących (zastawki, małe progi, przetamowania) na kanałach i rowach w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych, przywracania funkcji obszarów mokradłowych i ich ochrony oraz odtwarzanie terenów zalewowych;
• przebudową i rozbiórką obiektów hydrotechnicznych niedostosowanych do wód wezbraniowych (mostów, przepustów, brodów);
• zabudową przeciwerozyjną dróg, szlaków zrywkowych oraz zabezpieczenie obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej związanej z gwałtownymi opadami i spływami wód (m.in. wodospusty, płotki drewniane, kaszyce, narzut kamienny).

Projekt wykorzystuje kompleksowe zabiegi łączące przyjazne środowisku metody przyrodnicze i techniczne. Planowane są w większości małe obiekty/budowle o prostej konstrukcji. Wybierane technologie mają nie pogarszać naturalnego środowiska przyrodniczego, preferuje się materiały naturalne.

Bezpośrednim efektem realizacji projektu będzie zretencjonowanie 400 tys. m³ wody.
Wartość projektu
Planowany całkowity koszt realizacji projektu wynosi 265 950 932,22 zł
Maksymalna kwota wydatków kwalifikowalnych wynosi  198 210 514,00 zł
Maksymalna kwota dofinansowania z funduszy europejskich wynosi 168 478 936,90 zł.
Zadania zrealizowane w ramach projektu na terenie Nadleśnictwa Wisła:
1). Zabudowa nieużywanego szlaku zrywkowego w Leśnictwie Malinka na długości 170 m (oddz. 144a, , działka ewid. nr 4476/330). Wartość wydatków kwalifikowalnych netto wyniosła 17 162,35 zł;
2). Zabudowa nieużywanego szlaku zrywkowego w Leśnictwie Malinka na długości 270 m (oddz. 114f i 115a, działka ewid. nr 4479/3, 4479/5). Wartość wydatków kwalifikowalnych netto wyniosła 27 659,32 zł.

Nadleśnictwo Wisła realizowało wyżej wymienione zadania w dniach 10.12.2019-23.12.2019 r. zgodnie z zawartymi umowami. W wyniku realizacji przedmiotowych zadań został osiągnięty założony wskaźnik (1 sztuka) - obiekt spowalniający spływ wody.

Mała retencja 2008-2014 r.

Jest to indywidualny projekt, którego beneficjentem jest Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe koordynowany przez Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych. Projekt realizowany jest na terenie 55 nadleśnictw w 4 regionalnych dyrekcjach Lasów Państwowych.
Celem projektu jest spowolnienie odpływu wód oraz zwiększenie możliwości retencyjnych zlewni górskich, dzięki czemu minimalizowane są skutki powodzi, niszczącego działania wód wezbraniowych oraz suszy. Działania prowadzone w projekcie to retencjonowanie i renaturyzacja cieków stałych oraz obszarów podmokłych, kontrola spływu powierzchniowego oraz wyrównywanie i spowalnianie spływu wód wezbraniowych.

Zadania zrealizowane w ramach projektu na terenie Nadleśnictwa Wisła:

1. Likwidacja szlaku zrywkowego w Leśnictwie Malinka - wartość całości zadania netto: 29.470,18 PLN

2. Likwidacja szlaku zrywkowego Leśnictwa Zapowiedź - wartość całości zadania netto: 22.089,87 PLN

3. Budowa (odtworzenie) zbiornika retencyjnego „Olza" w Istebnej na potoku Olza w km 85+100 w Leśnictwie Beskidek (dawnej Leśnictwo Gańczorka) - wartość całości zadania netto: 1.644.893,30 PLN

4. Budowa (odtworzenie) zbiornika retencyjnego „Tokarzonka" w Istebnej na potoku Oleckim w km 2+ 880 w Leśnictwie Olza - wartość całości zadania netto : 1.402.976,21 PLN